Odważniki i wzorce masy stosowane są dzisiaj do szeroko pojętej kalibracji i sprawdzania wag elektronicznych. Na początku należy rozróżnić i zdefiniować poszczególne rodzaje obciążników:
-
Wzorce masy to przyrządy do pomiaru o dowolnym kształcie i z dowolnego materiału, jednak ich masa musi być stała w czasie. Służy do programowania, zachowania lub odtworzenia jednostki masy. Musi posiadać świadectwo wzorcowania o spójności pomiarowej i ewentualnych odchyłach pomiaru. Nie mogą być stosowane jako odważniki.
-
Odważnik to przedmiot o ściśle określonej masie, przeważnie w kształcie walca i wykonany ze repliki zegarków specyficznego materiału (metal lub ceramika). Służy do sprecyzowania i pomiaru jednostki masy. Obciążniki służące do pomiaru gramowych mas przypominają blaszki o różnych rozmiarach i grubości. Odważniki mogą być wzorcem masy.
-
Odważnik zewnętrzny kalibracyjny służy do ręcznego adiustowania wagi elektronicznej. Urządzenie po każdorazowym uruchomieniu należy skalibrować.
-
Odważnik wewnętrzny kalibracyjny jest wmontowany bezpośrednio w urządzeniu. Masa jest wpisywana w pamięć wewnętrzną odważnika.
Procedury wzorcowania
Wszystkie odważniki i wzorce masy podlegają wymaganiom metrologicznym zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Organizacji Metrologii Prawnej, czyli OIML . Obciążniki o wadze od 1 grama do 50 kg swoją sytuację określoną mają w dokumencie R111 OIML: klasa dokładności, kształt, materiał, ochrona, identyfikacja.
Klasy odważników
Do sprawdzanie wag i ich kalibracji laboratoria akredytują najczęściej poniższe klasy odważników:
-
Klasa E1. Swoje zastosowanie znajduje w mikrowagach oraz różnych rodzajach laboratoriach, gdzie liczy się ogromna precyzja i dokładność pomiaru.
-
Klasa E2. Swoje zastosowanie ma w wagach analitycznych klasy I. Ich dokładność odczytowa sięga nawet 0,01 mg. Używane są najczęściej w laboratoriach.
-
Klasa F1 lub E2. Stosowane w wagach laboratoryjnych i przemysłowych klasy II. Urządzenia można podzielić na 3 podgrupy : o zakresach pomiarowych od 25g do 6kg ( szalki okrągłe, średnica 80 mm), o zakresach pomiarowych od 150g do 6kg ( szalki prostokątne 150x170 mm),o zakresach pomiarowych od 5kg do 400kg.
-
Klasa F2. Swoje zastosowanie znajduje w wagach przemysłowych i technicznych. Służy nie tylko do kontroli wzorców i wag oraz uczestniczy w ważnych transakcjach handlowych.
-
Klasa M1. Są to tanie odważniki do wag przemysłowych klasy III, przykładowo magazynowe, platformowe, samochodowe czy pomostowe. Służą także do rozliczeń handlowych.
Wybór odpowiedniej klasy dokładności wzorców masy w dużej mierze od działalności, dokładności pomiaru i zastosowania wag w swoich firmach. Odważniki i wzorce masy są niezbędne w każdym przedsiębiorstwie, które zajmują się produkcją i dystrybucją towarów.