Wraz z nadejściem nowego roku czeka nas szereg zmian w kwestii regulacji podatkowych i finansowych. Jedną z najistotniejszych jest kolejny krok w walce z nieuczciwymi podatnikami i uszczelnianie systemu VAT. Ustawodawca od 1 stycznia 2020 roku ograniczy możliwość wystawienia faktury na podstawie druku fiskalnego - by tak się stało, konieczny będzie NIP na paragonie. Jak będzie wyglądać wspomniana nowelizacja ustawy? Czy przedsiębiorcy muszą wymieniać swoje dotychczasowe kasy fiskalne? Jakie sankcje przewidziane są za złamanie nowego prawa lub niedochowanie należytej staranności.
Jakie zmiany nas czekają?
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 roku przewiduje ułatwienie rozliczeń należności podatkowych oraz wzmocnienie ich przejrzystości. Jednym z założeń niniejszego przepisu jest wprowadzenie nowej zasady fakturowania paragonów. Polega ona na tym, że przedsiębiorca będzie mógł żądać wystawienia faktury na podstawie paragonu fiskalnego wyłącznie w sytuacji, gdy na paragonie znajdzie się jego numer NIP. Jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony, sprzedawca nie będzie mógł wystawić faktury, a przedsiębiorca nabywający towar lub usługę nie będzie mógł rozliczyć zakupu jako koszt firmowy. Pod nową ustawę nie będą podlegać podatnicy sklasyfikowani w PKWiU pod numerem 49.32.11.0, czyli usługi taksówek osobowych z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą.
Kary za niedostosowanie się do ustawy
Obok nowego obowiązku, pojawia się również sankcja za rozliczanie paragonów nieoznaczonych numerem NIP. Wobec osób prawnych organ podatkowy może nałożyć dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% kwoty podatku wykazanej na fakturze. Osoby fizyczne takiego dodatkowego zobowiązania nie poniosą. Warto przy tym zaznaczyć, że sankcją objęci zostaną zarówno sprzedawcy bezpodstawnie wystawiający fakturę, jak i nabywcy ewidencjonujący nieprawidłową fakturę w kosztach. Oczywiście, zgodnie z zasadą lex retro non agit, przepisy i sankcje nie będą miały zastosowania do faktur wystawionych przed 1 stycznia 2020 roku.
Czy potrzebna jest nowa kasa fiskalna, by pojawił się NIP na paragonie
Co do samej kasy fiskalnej, Ustawodawca nie wymusza na przedsiębiorcy wymiany poprzedniego typu kasy rejestrującej na nową, dostosowaną do nadrukowania NIP na paragonie. Technicznie rzecz ujmując, zdecydowana większość kas nie ma takiej możliwości, toteż rozwiązanie sytuacji jest dwojakie. Podatnicy albo będą musieli wymienić poprzednie kasy fiskalne na nowe urządzenia, albo nie będą mieli możliwości wystawienia faktury dla przedsiębiorców na podstawie wydrukowanego paragonu. Alternatywnie, jeszcze przed skanowaniem artykułów na kasie, przedsiębiorca dokonujący zakupu zobowiązany będzie poinformować sprzedawcę, że chce otrzymać fakturę zamiast paragonu.
Geneza nowego prawa
Jaki jest powód takich zmian i skąd tak surowe sankcje wobec sprzedawców i nabywców? Głównym powodem są tzw. puste faktury, czyli wystawianie pokwitowań na towary lub usługi faktycznie nienabyte, których celem jest zawyżanie kosztów podatkowych, a tym samym obniżenia naliczonego podatku VAT lub podwyższenia kwoty zwrotu. Jest to na tyle poważne nadużycie, że rząd postanowił gruntownie uszczelnić system podatkowy, jednocześnie zastawiając pułapkę na nieuczciwych przedsiębiorców. Tylko w pierwszej połowie ubiegłego roku wychwycono ponad 150 tysięcy pustych faktur, na których Skarb Państwa mógłby stracić nawet do 70 milionów złotych. Ten fakt ukazuje ogromną skalę nielegalnego procederu i przekonuje do wprowadzonych przez Ustawodawcę zmian.
Jeżeli dysponujemy starym typem kasy fiskalnej, zalecamy jej wymianę na nowy, dostosowany do zmian model. Alternatywnie, przed rozpoczęciem transakcji pytajmy każdego klienta, czy życzy sobie fakturę, czy też paragon. Pamiętajmy jednak, że każdy z nas jest tylko człowiekiem, a w przypadku naszej pomyłki do odpowiedzialności zostaniemy pociągnięci nie tylko my, ale także i nasz klient.
Przeczytaj również na temat numeru BDO na paragonie.
